Venice Biennale 2021 (hay còn gọi là Biennale Architettura 2021) là Triển lãm Kiến trúc Quốc tế lần thứ 17 do La Biennale di Venezia – một trong các tổ chức văn hóa uy tín và nổi tiếng nhất thế giới tổ chức theo định kỳ 2 năm. Đây là sự kiện văn hóa quốc tế lớn thu hút từ 59 – 86 nước tham gia mỗi kỳ. Triển lãm năm nay có chủ đề “How will we live together?” và sẽ mở cửa cho công chúng từ 22/5 – 21/11/2021.
Lina Bo Bardi, một trong những kiến trúc sư quan trọng nhất của kiến trúc Brazil, bà đã được chọn trao Giải thưởng đặc biệt Sư tử vàng cho thành tựu trọn đời khi được tưởng nhớ tại Venice Biennale 2021. Giải Sư tử Vàng Đặc biệt cho Thành tựu Trọn đời là sự công nhận được Ban Giám đốc của La Biennale di Venezia phê duyệt theo đề cử của Biennale Architettura. Tuy nhiên, giải tưởng niệm dành trao cho những kiến trúc sư đã mất được coi là ngoại lệ. Trước Bo Bardi, cố kiến trúc sư Nhật Bản Kazuo Shinohara cũng đã được trao Giải Sư tử vàng đặc biệt này cho Thành tựu trọn đời vào năm 2010, theo đề nghị của Kazuyo Sejima, Giám tuyển Biennale Architettura năm đó.
Lina Bo Bardi được Giám tuyển của Biennale Architettura 2021 – Hashim Sarkis đề cử và nhận được sự chấp thuận của Ban Giám đốc La Biennale di Venezia. Sarkis đã ca ngợi bà như sau:
“Nếu có một kiến trúc sư thể hiện sự phù hợp nhất với chủ đề của Biennale Architettura 2021, thì đó là Lina Bo Bardi . Sự nghiệp của bà với tư cách là nhà thiết kế, biên tập viên, giám tuyển và nhà hoạt động nhắc nhở chúng ta về vai trò của kiến trúc sư là người truyền đạt và quan trọng là người xây dựng tầm nhìn chọn lọc. Lina Bo Bardi cũng thể hiện sự kiên trì của một kiến trúc sư trong những thời điểm khó khăn như chiến tranh, xung đột chính trị hay nhập cư, nhưng khả năng sáng tạo, phóng khoáng và tinh thần lạc quan của bà đã vượt qua tất cả… Trên hết, chính những công trình kiến trúc mạnh mẽ của bà là điểm nổi bật trong thiết kế và theo cách mà bà mang kiến trúc, thiên nhiên, cuộc sống và cộng đồng lại với nhau. Trong tay bà, kiến trúc thực sự trở thành một nghệ thuật xã hội đầy sức sống”.
Lina Bo Bardi có tên thật là Lina Achillina Bo sinh ra ở Ý, bà theo học ngành kiến trúc tại Đại học Rome rồi chuyển đến Milan sau khi tốt nghiệp. Khi văn phòng của bà bị phá hủy trong Thế chiến thứ hai, Bo Bardi, cùng với Bruno Zevi, sáng lập ấn phẩm A Cultura della Vita. Là một thành viên của Đảng Cộng sản Ý, bà đã gặp nhà sử học và phê bình nghệ thuật Pietro Maria Bardi và cùng người này chuyển đến Brazil vĩnh viễn.
Ở Brazil, cho dù tại Rio de Janeiro, São Paulo hay Salvador, Bo Bardi bắt đầu đồng hóa những ảnh hưởng mới này và nghiên cứu văn hóa Brazil từ góc độ nhân chủng học. Năm 1950 bà sáng lập tạp chí Habitat. Di sản kiến trúc của bà được phản ánh trong các dự án mang tính biểu tượng mà bà thiết kế: Từ Ngôi nhà kính ở Morumbi, Sao Paulo năm 1951 được coi là công trình biểu tượng của nghệ thuật duy lý ở Brazil, đến Bảo tàng Nghệ thuật Sao Paulo (MASP) 1968, nơi bà treo tòa nhà dài 70 mét trên một quảng trưởng, đến việc trùng tu khu Solar do Unhão vào năm 1960, Nhà Chame-Chame vào năm 1964, Sesc Pompéia vào năm 1977 và Teatro Oficina vào năm 1984.
Tuy nhiên, công việc của bà không chỉ có kiến trúc; bà còn tham gia vào biên tập báo chí, thiết kế sân khấu, nghệ thuật, đồ nội thất và thiết kế đồ họa. Bo Bardi qua đời năm 1992, với nhiều dự án đang còn triển khai dang dở.
“Chúng tôi hy vọng rằng phiên bản năm 2021 của La Biennale – ngoài việc nhấn mạnh sự nổi tiếng của bà như một biểu tượng kiến trúc – sẽ giúp ngữ cảnh hóa tốt hơn và truyền đạt chiều sâu về quan điểm phê bình của Lina Bo Bardi đối với thế giới: Luôn quan tâm đến những gì kém văn hóa nhất, luôn nhận thức được tầm quan trọng của sự đa dạng trong nghệ thuật và kiến trúc, đồng thời cam kết thực hiện một phương pháp tiếp cận đa ngành trong lĩnh vực kiến trúc nhằm tập hợp mọi người từ mọi tầng lớp xã hội. Giải Sư tử vàng đặc biệt năm 2021 thể hiện tác động từ chính lời nói của kiến trúc sư: Cuộc đời và sự nghiệp của Lina Bo Bardi không thuộc về quá khứ, mà vẫn hiện hữu rất nhiều ở hiện tại. Trên thực tế, ngày nay chúng dường như phù hợp hơn bao giờ hết với tư cách là dấu ấn của di sản kiến trúc và nhân loại”.
Tổng hợp từ Archdaily
KTS. Nghiêm Hồng Hạnh/ Hội Kiến trúc sư Việt Nam
(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 04-2021)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét